Trái phiếu là gì? Đặc điểm? Có nên đầu tư? Đầu tư thế nào mới hiệu quả?
Trong thị trường chứng khoán, chúng ta thường quen thuộc với cổ phiếu hơn là trái phiếu. Nhưng thực ra trái phiếu cũng là trong những hình thức đầu tư hiệu quả cao nếu biết đầu tư đúng cách. Vậy trái phiếu thực sự là gì? Có đặc điểm như thế nào? Có nên đầu tư trái phiếu hay không? Đầu tư trái phiếu như thế nào mới hiệu quả? Bài viết này sẽ trả lời cho mọi sự thắc mắc của bạn!
1. Trái phiếu là gì?
Trái phiếu (Bonds) được định nghĩa là 1 loại chứng khoán. Về mặt tính chất có nhiều điểm tương đồng với khoản cho vay có kỳ hạn. Trái phiếu khẳng định nghĩa vụ của người phát hành (người vay tiền) cần trả cho người nắm giữ trái phiếu (người cho vay). Khoản tiền gốc, lãi và thời gian trả lãi trái phiếu thường sẽ được ấn định cụ thể từ đầu.
2. Đặc điểm của trái phiếu
- Bất cứ cá nhân hay doanh nghiệp hoặc chính phủ đều có thể mua trái chủ hoặc trái phiếu.
- Người cho nhà phát hành trái phiếu vay tiền gọi là trái chủ. Trái chủ không chịu trách nhiệm nào về hiệu quả sử dụng vốn vay từ người vay. Nhà phát hành có nghĩa vụ thanh toán số nợ như đã cam kết trong hợp đồng cho vay.
- Người phát hành trái phiếu có thể là doanh nghiệp, một tổ chức chính quyền công như: chính quyền, kho bạc nhà nước,…
- Trái phiếu đem lại nguồn thu là tiền lãi, cố định thường kỳ và không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh.
- Bản chất của trái phiếu là chứng khoán nợ. Khi công ty bị phá sản, giải thể thì cổ phần công ty phải thanh toán cho những người nắm giữ trái phiếu trước. Sau khi trả nợ trái phiếu thì cổ phần mới được chia cho những cổ đông.
3. Phân loại trái phiếu
Việc phân loại trái phiếu sẽ theo các đặc điểm của trái phiếu khác nhau như: Người phát hành, lợi tức, hình thức, tính chất trái phiếu, mức độ đảm bảo thanh toán.
3.1. Phân loại theo người phát hành
Trái phiếu của doanh nghiệp
Là các trái phiếu được doanh nghiệp nhà nước, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần phát hành nhằm tăng vốn hoạt động. Trái phiếu của doanh nghiệp có nhiều loại và đa dạng.
Trái phiếu của Chính phủ
Nhằm đáp ứng được nhu cầu chi tiêu của Chính phủ. Chính phủ phát hành trái phiếu với mục đích huy động tiền nhàn rỗi trong dân, các tổ chức kinh tế – xã hội. Chính phủ được xem là Nhà phát hành có uy tín nhất trên thị trường. Vì vậy, trái phiếu Chính phủ được xem là loại chứng khoán rủi ro ít nhất.
Trái phiếu của các tổ chức tài chính, ngân hàng
Các tổ chức này có thể được phát hành trái phiếu nhằm tăng thêm vốn hoạt động.
3.2. Phân loại lợi tức trái phiếu
Trái phiếu có lãi suất biến đổi (gọi là lãi suất thả nổi)
Là loại trái phiếu mà lợi tức sẽ được trả trong những kỳ có sự khác nhau. Và được tính theo 1một lãi suất có sự biến đổi theo lãi suất tham chiếu của trái phiếu.
Trái phiếu có lãi suất bằng không
Loại trái phiếu mà người mua không nhận được lãi. Nhưng được mua với mức giá thấp hơn so với mệnh giá (mua chiết khấu) và được hoàn trả bằng mệnh giá khi trái phiếu đó đáo hạn theo quy định.
Trái phiếu có lãi suất cố định
Loại trái phiếu mà lợi tức được xác định dựa theo tỷ lệ phần trăm (%) cố định tính theo mệnh giá.
3.3. Phân loại theo mức độ đảm bảo thanh toán của người phát hành
Trái phiếu bảo đảm
Người phát hành sử dụng một tài sản có giá trị làm vật bảo đảm cho việc phát hành. Khi nhà phát hành mất khả năng thanh toán thì trái chủ có quyền thu và bán tài sản đó để thu hồi lại số tiền mà người phát hành còn nợ lại. Trái phiếu bảo đảm thường gồm vài loại chủ yếu sau:
- Trái phiếu có tài sản cầm cố
Loại trái phiếu đảm bảo bằng việc người phát hành cầm cố một bất động sản nhằm đảm bảo thanh toán cho trái chủ. Thường giá trị tài sản cầm cố sẽ lớn hơn tổng số mệnh giá của các trái phiếu phát hành nhằm bảo vệ quyền lợi cho trái chủ. - Trái phiếu bảo đảm bằng chứng khoán ký quỹ:
Loại trái phiếu được đảm bảo bằng việc người phát hành thường là đem ký quỹ số chứng khoán chuyển nhượng mà mình sở hữu để làm tài sản đảm bảo.
Trái phiếu không bảo đảm
Loại trái phiếu phát hành không có tài sản làm vật đảm bảo mà chỉ được bảo đảm bằng uy tín của người phát hành trái phiếu.
3.4. Phân loại dựa vào hình thức trái phiếu
Trái phiếu ghi danh
Loại trái phiếu có ghi tên của người mua và trong sổ sách của người phát hành theo đặc điểm của trái phiếu.
Trái phiếu vô danh
Loại trái phiếu không ghi tên của người mua và trong sổ sách của người phát hành. Trái chủ là người được hưởng quyền lợi từ trái phiếu vô danh.
3.5. Phân loại dựa vào tính chất trái phiếu
Trái phiếu có quyền mua cổ phiếu
Loại trái phiếu có kèm với phiếu cho phép trái chủ được quyền mua số lượng nhất định cổ phiếu của công ty.
Trái phiếu có thể mua lại
Loại trái phiếu cho phép nhà phát hành có quyền mua lại một hoặc toàn bộ trước khi trái phiếu đến hạn thanh toán.
Trái phiếu có thể chuyển đổi
Loại trái phiếu của công ty cổ phần mà trái chủ có quyền chuyển sang cổ phiếu của công ty đó. Việc này được quy định cụ thể về tỷ lệ, thời gian khi mua trái phiếu.
4. Đầu tư trái phiếu là gì?
Đầu tư trái phiếu là việc thực hiện một giao dịch giữa người cho vay là người mua trái phiếu và người vay là đơn vị phát hành trái phiếu. Đơn vị phát hành có trách nhiệm thanh toán khoản nợ cho trái chủ theo cam kết trong hợp đồng vay.
Nhận xét
Đăng nhận xét